بررسی عوامل خطر بیماری آلزهایمر و اندازه اثر هر کدام در سالمندان مبتنی بر مطالعات طولی (مرور نظام مند و متاآنالیز)

در سراسر جهان حدود ۵۰ میلیون نفر با دمانس زندگی می کنند و پیش بینی می شود که این تعداد تا سال ۲۰۵۰ به ۱۵۲ میلیون نفر افزایش یابد. دمانس افراد، خانواده‌ها و اقتصاد را تحت تاثیر قرار می‌دهد و هزینه‌های جهانی آن سالانه حدود ۱ تریلیون دلار برآورد می‌شود. تخمین زده می شود که هزینه مراقبت از زوال عقل در یک کشور کم درآمد سالانه ۱۵۲۱ دلار آمریکا است(۱). دمانس یک بیماری شایع و رو به رشد است که تقریباً ۱۰ درصد از افراد ۶۰ سال و بالاتر را تحت تاثیر قرار می دهد. یکی از علل اصلی ناتوانی است که هزینه های اقتصادی و اجتماعی مهمی را برای جمعیت به دنبال دارد(۲)، به طوری که در سال ۲۰۱۶ از سوی سازمان جهانی بهداشت به عنوان "اولویت بهداشت عمومی جهانی" تعریف شده است(۱). رشد تعداد افراد مبتلا به زوال عقل بر نیاز به تلاش و سیاست های برنامه ریزی بهداشت عمومی برای رفع نیازهای این گروه تاکید می کند. برآوردهای سطح کشور را می توان برای اطلاع رسانی و تصمیمات برنامه ریزی ملی مورد استفاده قرار داد. رویکردهای چند وجهی، از جمله افزایش مداخلات برای رسیدگی به عوامل خطر قابل اصلاح و سرمایه‌گذاری در تحقیق بر روی مکانیسم‌های بیولوژیکی، در رسیدگی به افزایش مورد انتظار در تعداد افراد مبتلا به زوال عقل کلیدی خواهد بود(۳). برنامه ریزی در جهت بهبود زندگی افراد مبتلا به دمانس، مراقبین و خانواده های آنها و در عین حال کاهش تاثیر دمانس بر آنها و همچنین بر جوامع و کشورها از اهمیت بالایی برخوردار است(۴)
در غیاب درمان قطعی یا درمان اصلاح کننده دمانس، کاهش خطر ابتلا اهمیت بیشتری پیدا می کند. حتی زمانی که درمان‌های موثر در دسترس باشند، کاهش خطر، احتمالاً یک استراتژی اساسی در کاهش تعداد افراد مبتلا باقی خواهد ماند. برای بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر با درمان‌های موجود (مانند دیابت، سرطان و بیماری‌های قلبی)، کاهش خطر، جزء اصلی مبارزات علیه این بیماری‌ها باقی مانده است(۱)
همه کشورها نه تنها باید در تحقیقات بیشتر سرمایه‌گذاری کنند، بلکه کاهش خطر دمانس و مدیریت آن را در سیاست‌های بهداشت عمومی، کمپین‌های بهداشت عمومی و استراتژی‌ها و برنامه‌های بیماری‌های غیرواگیر لحاظ کنند. این یک رویکرد دو جانبه است: امروز کاهش خطر را بر اساس شواهد علمی موجود ترویج کنید و تحقیقات بیشتری را دنبال کنید تا شواهد فردا قوی‌تر و قطعی‌تر شوند(۵).عوامل خطر غیر قابل تغییر برای دمانس شامل پلی مورفیسم ژن، سن، جنسیت، نژاد/قومیت و سابقه خانوادگی است. در حالی که سن قوی ترین عامل خطر شناخته شده برای دمانس است، دمانس یک پیامد طبیعی یا اجتناب ناپذیر سالمندی نیست. در طول دو دهه گذشته، مطالعات متعددی رابطه بین ایجاد اختلال شناختی و دمانس با پیشرفت تحصیلی و عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی مانند عدم تحرک بدنی، مصرف دخانیات، رژیم های غذایی ناسالم و مصرف الکل را نشان داده اند. علاوه بر این، برخی شرایط پزشکی از جمله فشار خون بالا، دیابت، کلسترول خون بالا، چاقی و افسردگی با افزایش خطر ابتلا به دمانس مرتبط هستند. سایر عوامل خطر بالقوه قابل تغییر ممکن است شامل انزوای اجتماعی و عدم فعالیت شناختی باشد(۱). توصیه‌های ۲۰۲۰ کمیسیون Lancet نشان می‌دهد که پرداختن به عوامل خطر قابل اصلاح می‌تواند تا ۴۰ درصد از موارد دمانس را پیشگیری یا به تاخیر بیندازد. مطالعه ای در سال ۲۰۲۲ نشان داد که تقریباً ۳۷ درصد از موارد آلزایمر و سایر دمانس ها در ایالات متحده با هشت عامل خطر قابل تعدیل مرتبط بودند که چاقی در میانسالی بالاترین آنها بود و پس از آن عدم تحرک بدنی و سطح تحصیلات پایین قرار داشت(۴). دانش در مورد عوامل خطر ، پیشگیری و تشخیص بالقوه دمانس، در حال بهبود است؛ اگرچه شکاف های قابل توجهی باقی مانده است(۶). باید بینشی در مورد مکانیسم هایی که باعث زوال عقل می شوند به دست آوریم، تا بتوانیم عوامل درمانی ایجاد کنیم که می توانند این بیماری ها را کاهش دهند یا حتی درمان کنند (۷). برای پیشگیری از دمانس هرگز زود و هرگز دیر نیست.(۳) عوامل خطر برای کشف مکانیسم های اساسی منجر به دمانس، مورد مطالعه قرار می گیرند(۷). این تحقیق یک مطالعه مرورسیستماتیک و متاآنالیز به روز شده است در جهت از این بردن بحث در رابطه با عوامل خطر مختلف و ارائه عوامل خطر دمانس آلزهایمر در مطالعات کوهورت می باشد.