08 تیر 1403
logo

مرکز تحقیقات سلامت سالمندان

دانشگاه علوم پزشکی تهران

خلاصه سیاستی سازمان جهانی بهداشت برای ارتقا سلامت سالمندان منتشر شد.

سازمان جهانی بهداشت (WHO) اخیرا خلاصه سیاستی (Policy brief) جدیدی را با عنوان زدودن سن گرایی در بهره گیری از فناوری هاس هوش مصنوعی برای ارتقا سلامت سالمندان منتشر کرده است که در آن اقدامات و پیشنهادات در خصوص خطرات بالقوه سن‌گرایی و تبعیض سنی تحت تاثیر تصویر منفی موجود از دوران سالمندی ارائه شده است. فناوری‌های هوش مصنوعی (AI) پتانسیل بهبود سلامت و رفاه افراد جامعه دارند، اما این مهم تنها در صورتی محقق می شود که سن‌گرایی و تبعیض سنی در طراحی، اجرا و استفاده از این فناوری حذف شود. کلیشه های سنی میتوانند در افراد با گروه های سنی مختلف نهادینه شده که اثرات مخربی بر باور بزرگسالان در رابطه با سن و روند سالمندی خواهد داشت که در ابعاد شخصی و اجتماعی بر سلامت تاثیرگذار خواهد بود.

فناوری‌های هوش مصنوعی (AI) در بسیاری از زمینه‌ها از جمله بهداشت عمومی و پزشکی برای سالمندان انقلابی ایجاد کرده‌اند، این فناوری ها میتوانند در زمینه های مختلف از طراحی و توسعه دارو، فردی سازی مراقبت‌ها ی سالمندی تا پیش‌بینی خطرات و رخدادهای ناگوار سلامتی در افراد مسن و موارد دیگر کمک کننده باشند.

با این حال، نگرانی‌هایی وجود دارد که در صورت عدم نظارت، فناوری‌های هوش مصنوعی ممکن است سن‌گرایی و تبعیض سنی موجود در جامعه را تداوم بخشد و کیفیت مراقبت‌های بهداشتی و اجتماعی را که افراد مسن دریافت می‌کنند تضعیف کنند. کارشناسان سازمان جهانی بهداشت بر این باورند که در بسیاری از موارد داده‌های استفاده شده در طراحی ابزارهای هوش مصنوعی به خوبی منعکس کننده نیازهای جمعیت سالمندی نیست و یا تحت تاثیر کلیشه‌های قدیمی، تعصب یا تبعیض علیه سالمندان قرار دارد. سوگیری‌های ضمنی و صریح جامعه، از جمله در خصوص سن، اغلب در فناوری‌های هوش مصنوعی تکرار می‌شوند. برای اطمینان از اینکه فناوری‌های هوش مصنوعی نقش مفیدی در زندگی همه افراد جامعه باشد می بایست سن‌گرایی و تبعیض سنی شناسایی و در طراحی، توسعه، استفاده و ارزیابی آنها حذف شود. مفروضات نادرست در مورد اینکه افراد مسن چگونه مایلند در زندگی روزمره خود با فناوری زندگی کنند یا با فناوری تعامل داشته باشند نیز می تواند طراحی و دسترسی این فناوری ها را محدود کند. همچنین روش استفاده از فناوری های هوش مصنوعی می تواند تماس بین نسلی را کاهش دهد یا موانع موجود برای دسترسی دیجیتال را عمیق تر کند.

در این خلاصه سیاستی، سازمان جهانی بهداشت ملاحظات زیر را در زمینه بهره گیری از فناوری‌های هوش مصنوعی به نفع رفع نیاز های سالمندان مطرح کرده است و تاکید دارد که سالمندان باید در فرآیندها، سیستم‌ها، فناوری‌ها و خدماتی که بر آنها تأثیر می‌گذارند درگیر شوند:

• طراحی مشارکتی فناوری های هوش مصنوعی توسط افراد مسن تر

• بهره گیری از تیم های علمی داده ای با تنوع سنی

• گردآوری داده های سنی

• سرمایه گذاری در زیرساخت های دیجیتال و سواد دیجیتال برای سالمندان و ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی و مراقبین آنها

• در نظر داشتن حقوق سالمندان

• چارچوب ها و مقررات دولت ها برای توانمندسازی و کار با سالمندان

• افزایش تحقیقات برای درک کاربردهای جدید هوش مصنوعی و پیشگیری از سوگیری احتمالی

•یهره گیری از فرایندهای اخلاقی قوی در توسعه و کاربرد هوش مصنوعی

گفتنی است این خلاصه سیاستی با پیام های گزارش جهانی در مورد سن گرایی که به عنوان مبنایی برای کمپین جهانی مبارزه با سن گرایی عمل می کند، هماهنگ است. سازمان بهداشت جهانی مفهوم سالمندی سالم را به صورت توسعه و حفظ توانایی عملکردی توصیف میکند که باعث تندرستی در سنین بالاتر میشود.

از مهمترین راهکارهایی که این سازمان برای سالمندی بهتر پیشنهاد داده است شامل موارد زیر است: از ابتلا به دیابت پیشگیری کنید یا در صورت ابتلا به دیابت، بیماری را به درستی مدیریت کنید. به سلامت قلب خود توجه کنید. استخوانهای خود را قوی کنید . کمردرد را درمان کنید . مغز خود را فعال نگه دارید . به راه کارهای ارائه شده در مورد پیشگیری از زمین خوردن توجه کنید. دردهای مزمن را مدیریت کنید.

 

 

 

 

 

کلمات کلیدی
حوریه سلطانی مهاجر
تهیه کننده:

حوریه سلطانی مهاجر